Cuốn sách “Chúa Trời Có Phải Là Nhà Toán Học” của tác giả Simon Singh đã đưa ra một cách tiếp cận thú vị và sâu sắc về mối quan hệ giữa tôn giáo và khoa học, đặc biệt là toán học.

Trong cuốn sách, tác giả đã trình bày chi tiết về cách thức mà các nhà toán học Hy Lạp cổ đại như Pythagoras, Euclid, Archimedes đã sử dụng toán học để khám phá và hiểu biết thế giới tự nhiên xung quanh họ. Họ tin rằng vũ trụ được xây dựng dựa trên những nguyên tắc toán học và số học. Điều này dẫn đến quan niệm rằng Chúa Trời là một nhà toán học tối cao, Ngài đã sử dụng ngôn ngữ toán học để tạo dựng vũ trụ.

Tác giả cũng đề cập đến ảnh hưởng mạnh mẽ của triết lý Platon đối với cách nhìn nhận về mối quan hệ giữa tôn giáo và khoa học ở thời kỳ đó. Theo Platon, thế giới vật chất xung quanh chúng ta chỉ là phản ánh, bóng ma của thế giới ý tưởng toàn hảo hơn ở tầng trời thứ hai. Điều này dẫn đến quan niệm rằng các nhà toán học không phải khám phá ra những định luật tự nhiên mà chỉ cần nhận ra chúng thông qua lý trí. Những ý tưởng này đã góp phần hình thành nền tảng tư duy khoa học của thời kỳ đó.

Sang thời Trung cổ, ảnh hưởng của tôn giáo Cơ đốc giáo lên khoa học ngày càng tăng. Nhiều nhà khoa học thời kỳ này như Nicholas Cusanus, Roger Bacon tin rằng khoa học phải phục tùng lẽ thiên chưởng của tôn giáo và phải dùng ngôn ngữ tôn giáo để giải thích các hiện tượng tự nhiên. Họ cho rằng khoa học chỉ có thể khám phá ra những bí ẩn mà Chúa Trời muốn con người hiểu biết. Điều này đã hạn chế sự phát triển tự do của khoa học.

Tuy nhiên, sang thế kỷ XVI, cuộc Cải cách Kháng Cách đã giúp khoa học thoát khỏi sự chi phối tuyệt đối của tôn giáo. Các nhà khoa học như Copernicus, Kepler, Galileo đã dám đặt câu hỏi và thách thức các quan điểm tôn giáo thông qua phương pháp khoa học. Họ tin rằng con người có thể hiểu biết thế giới thông qua trực giác và lý trí mà không cần dựa vào mặc khải tôn giáo. Đây là bước ngoặt quan trọng giúp khoa học thoát khỏi sự chi phối của tôn giáo và bắt đầu phát triển độc lập.

Từ thế kỷ XVII trở đi, khoa học thực nghiệm dần trở thành phương pháp tiếp cận chủ đạo để khám phá thế giới tự nhiên. Các nhà khoa học lớn như Newton, Galileo, Darwin… đã sử dụng phương pháp khoa học và thực nghiệm để khẳng định nhiều quan điểm mới, thách thức quan niệm tôn giáo truyền thống. Mặc dù vẫn còn xung đột, song mối quan hệ giữa khoa học và tôn giáo dần trở nên hài hòa và tôn trọng lẫn nhau hơn. Khoa học ngày càng khẳng định vị thế độc lập của mình.

Nhìn chung, cuốn sách đã thể hiện mối quan hệ phức tạp giữa khoa học và tôn giáo qua nhiều thời kỳ lịch sử. Từ sự phụ thuộc ban đầu, khoa học dần thoát ra và phát triển độc lập bằng phương pháp khoa học. Tuy vậy, tác giả cũng nhấn mạnh rằng khoa học không thể trả lời hết tất cả các câu hỏi mà còn cần sự suy luận của mỗi người

Mời các bạn đón đọc Chúa Trời Có Phải Là Nhà Toán Học của tác giả Mario Livio.